SIÊU ÂM MEDIC 40 NĂM (1986-2025) HUẤN LUYỆN : thành lập và phát triển
Năm 2025, sau 40 năm, ngành siêu âm thành phố HCM và miền nam, từ không đến có, nhờ một sự tiếp sức thích hợp ban đầu đã dần phát triển vững mạnh, góp phần hữu hiệu trong lâm sàng và nhu cầu khám chữa bệnh của người dân. BS Phan thanh Hải là người xây dựng và phát triển mạng lưới siêu âm chẩn đoán và huấn luyện tại thành phố HCM và miền nam với nhiều công sức và tâm huyết nhưng chưa được đánh giá đầy đủ.
Siêu âm là phương tiện Chẩn Đoán Hình ảnh [CĐHA] đầu tay để khảo sát các trường hợp bệnh lý của mô mềm, các cơ quan nội tạng, các tuyến nội tiết và hệ thống mạch máu. Khi có dấu hiệu hay triệu chứng bệnh lý hay bất thường khác, siêu âm [SA] có khả năng góp phần chẩn đoán hoặc loại trừ nguyên nhân gây bệnh.
SA còn giúp theo dõi
thai nhi trong thai kỳ cũng như hướng dẫn sinh thiết.
SA điều trị như HIFU hay histotripsy, SA giảng dạy Anatomy là xu hướng hiện nay.
Gần đây POCUS một hướng phát triển với đầu dò SA tích hợp kèm
theo tablet hay phone giúp chẩn đoán nhanh tại hiện trường hay ngoài không gian.
Từ năm 1986, ngành siêu âm miên nam được thành lập tại tp HCM với tên là Trung tâm Siêu âm tp HCM. Người phụ trách Trung tâm Siêu âm tp HCM là Bs Phan thanh Hải đang là Chủ nhiệm Bộ môn CĐHẢ Trung tâm Đào tạo, nay là ĐHYK Pham Ngọc Thạch. BS Dương Quang Trung, giám đốc Sở Y Tế Tp. HCM kiêm Hiệu trưởng Trung Tâm Đào Tạo Cán Bộ Y Tế Tp HCM, nay là ĐHYK Phạm Ngọc Thạch mời chuyên gia siêu âm Tây Đức và Pháp huấn luyện và giúp phát triển siêu âm, trước tiên là cho bác sĩ tp HCM.
Lúc đó ngành Chẩn Đoán Hình ảnh của TP HCM và cả nước chỉ là X-quang với nguồn
phim và hoá chất còn hạn chế sau chiến tranh trong hoàn cảnh cấm vận ngặt nghèo.
Hội Hành động giúp đỡ VN từ Tây Đức, bà S.Weber, Dr U. Meckler, Dr Nguyễn Sĩ Huyên bắt đầu chương trình hỗ trợ huấn luyện bác sĩ SA Việt nam từ Huế vào miền nam VN và lần lượt quyên tặng 6 máy KONTRON 20 với đầu dò linear 5MHz và 1 máy KONTRON Sigma 1 với đầu dò sector 3.5 MHz.
Năm 1986, Dr U.Meckler dạy 2
khoá đầu tiên cho 25 BS các bệnh viện của TP HCM trong đó có Bs Nguyễn Quý
Khoáng, Bs Nguyễn Thy Khuê, Bs Vũ văn
Ty, Bs Nguyễn Cao Cương, Bs Diễm Vân, Phan thị Thanh Thuỷ, Bs Trần thị Bích Nga, Bs Trần Thu Bảo , Bs Đỗ
Bình Minh, bs Đỗ danh Toàn, BS Ngô Minh Đức, BS Trần Ngọc Bảo, BV Ng Trãi,
Bs BV Chợ Rẫy, Bs Tạ thị Thanh Thủy BV Hùng vương, Bs BV Nhi đồng, BS BV Nhân dân Gia định, BV Nguyễn Tri Phương, BV An Binh.
Ngoài ra bs Vương Thiên Lộc từ Pháp cũng giúp cho TT SA một
máy SA AUSONICS với đầu dò 3.5MHz có thể
khám tim và bụng.
Năm 1987 các bác sĩ sản phụ khoa P.Gilg và G. Blache [Pháp] sang giảng dạy về Siêu âm Sản phụ khoa và Siêu âm Tiền sản tại Bệnh viện Phụ sản Từ Dũ và tại Trung Tâm Đào Tạo TP. HCM.
Năm 1989, Dr M. Althuser (Pháp) dạy lớp Siêu âm Tim đầu tiên.
Hội Hành động giúp đỡ VN của Tây Đức, bà S.Weber tiếp giúp 2 máy KONTRON Sigma 1 tặng cho Bv Bạch Mai và bv Việt Đức 1989 và 2 máy KONTRON Sigma 1 cho bv Trung ương Huế và bv Đà nẵng.
Năm 1990 Trung Tâm Chẩn Đoán YK Medic được BS Phan thanh Hải thành lập và đặt Trung tâm Siêu âm trong khuôn viên TTCĐYK tại 254 Hoà Hảo quận 10 tp HCM.
Lớp Siêu âm tổng quát năm 1991, là lớp do BS Việt nam đầu tiên trong cả nước huấn luyện, sáng thực tập tại một số bệnh viện trong thành phố, chiều học lý thuyết tại TTCĐYK Medic (do một số BS học viên của Dr U. Meckler trước đây phụ đạo). Giáo trình siêu âm do mỗi giảng viên tự soạn dựa theo các bài giảng của Dr U.Meckler, các tài liệu trên internet và sách Anh - Pháp, Japan, EFSUMB, AIUM và RSNA [Mỹ].
Từ đó, mỗi năm tổ chức một khóa Siêu âm tổng quát 3 tháng và 1 khóa siêu âm Sản phụ khoa 2 tháng rưỡi, do BS Phan thanh Hải và BS Nguyễn Quý Khoáng phụ trách, chiêu sinh liên tục từ năm 1991 đến 2013 gồm 23 khóa Siêu âm tổng quát và 19 khoá Siêu âm Sản phụ khoa.
Mỗi khóa Siêu âm tổng quát có khoảng 200 học viên, còn khóa Sản phụ khoa có khoảng 150 học viên.
Ngoài ra còn có sinh hoạt SA trình ca hàng tháng mỗi tối thứ năm từ 1999 và mỗi thứ bảy hàng tuần từ 1990 tại TTSA MEDIC.
Mạng lưới siêu âm dần thành hình từ thành phố đến các tỉnh thành và quận huyện, được các bệnh viện địa phương tích cực đầu tư máy SA và cử bác sĩ lần lượt theo học tại Trung tâm Siêu âm Medic.
Bên cạnh đó giúp cho học viên cũ tự học tiếp có hệ thống tham vấn và hội chẩn siêu âm trong thành phố và các tỉnh miền nam trực tiếp và từ xa qua mạng Internet do bs Phan thanh Hải phụ trách. Nổi bật là ca trẻ dính đôi Việt Đức Bv Nhi đồng 2, thai trong thai “thằng thúng” Bv Tây ninh, thai làm tổ trong gan Bv Kiên Giang, thai trong ổ bụng Bv Hùng vương, ca u mạch thượng bì gan infantile hemangioepithelial liver Bv Đà nẵng.
Từ năm 2013, để nâng cao chất lượng đào tạo các
bác sĩ siêu âm, BS Phan thanh Hải, Giám đốc TT.CĐYK Medic đã hợp tác
với Công Ty Samsung và ĐHYK Phạm ngọc Thạch thành lập lớp Samsung Sono School,
mỗi năm mở liên tiếp 4 khóa Siêu âm : Bụng tổng quát, Sản phụ khoa, Mạch
máu, Cơ xương khớp. Mỗi lớp Samsung Sono School chỉ tuyển tối đa 50 học viên.
Công ty Samsung cung cấp 3 máy Siêu âm Doppler màu để các học viên có thể thực
tập tại chỗ mà không phải đến các bệnh viện thực tập, nhờ đó họ được các bác sĩ
Siêu âm của TTYK Medic hướng dẫn trực tiếp. Ngoài ra, công ty Samsung còn hỗ
trợ học phí vào lễ bế giảng cho các học viện hoàn thành tốt khóa học.
a/ Chương trình EDUCATION MEDIC từ 2008-2025
- Lớp dạy giải phẫu (anatomy) cho sinh viên y khoa ĐH Tân tạo bằng siêu âm trong hoàn cảnh thiếu xác ướp phẫu tích.
- Hỗ trợ với các bài dịch báo, ca lâm sàng và một số đề tài nghiên cứu của SA Medic cho 42 số báo Siêu âm ngày nay, Bs Lê Quang Thông chủ biên, Hội Siêu âm Quảng nam - Đà nẵng.
- Một số bài nghiên cứu khoa học của SA Medic đã được đăng trong các tạp chí y khoa trong nước và quốc tế. Một số đề tài SA tổng kết góp phần thay đổi dự hậu của người bệnh như phát hiện sớm u vú ác tính kích thước nhỏ dưới 20mm, phình động mạch chủ bụng … được lâm sàng ghi nhận có giá trị ứng dụng thực hành.
- MEDIC US (ULTRASOUND) TEACHING CASES
Tính
đến ngày 30/4/2025 có 825 ca bệnh lý siêu âm bệnh lý bụng, sản phụ khoa, vú, giáp, mạch máu, cơ xương khớp...được tải lên website của TTCĐYK MEDIC có
đối chiếu lâm sàng với kết quả điều trị và giải phẫu bệnh sau mổ, sao cho dù ở xa BS siêu âm đều có thể tiếp tục học hỏi.
- Triển khai các ứng dụng kỹ thuật SA: Bắt đầu là SA B mode trong chẩn đoán và vật lý trị liệu, tiếp sau với Siêu âm Doppler màu năm 1998, SA tim qua ngã thực quản, SA khớp háng sơ sinh 1998, SA đàn hồi FibroScan transient elastography 2005, SA 3D 1999, SA elasto ARFI 2011, elasto SWE 2012. SA Vú AVBS 2015, SA lòng hậu môn 2005, SA tiền liệt tuyển qua ngã trực tràng TRUS 2013, SA Phổi 2018 và trong dịch COVID-19.
- Siêu âm portable và mobile với laptop, tablet và smartphone với đầu dò tích hợp được đưa vào nghiên cứu sử dụng từ những năm 2010. Giá thành máy SA nhờ đó cũng giảm nhiều để bác sĩ có thể tự trang bị và nhỏ gọn tiện dùng mọi lúc mọi nơi.
- Siêu âm vú có AI 2024 thử nghiệm.
- Chương trình huấn luyện Siêu âm tiếp cận Point-of-Care POCUS và hợp tác với ĐH Y Dược tp HCM.
- LiverScan TE + B-mode thế hệ 3 (2025)
Mỗi bác sĩ siêu âm tại Medic luân phiên báo cáo mỗi tháng về những trường hợp khó đã gặp để rút kinh nghiệm cá nhân và giúp đồng nghiệp cùng học.
- Siêu âm từ xa: Qua cổng thông tin mạng Medic các bác sĩ ở bệnh viện Bình An, Kiên Giang và bệnh viện Medic Cà Mau và các tỉnh khác hay vùng sâu vùng xa có nhu cầu tiếp tục tự đào tạo online hay offline qua desktop hay điện thoại các ca đang và đã tải lên mạng tại website Medic.
- Chuyển giao kỹ thuât SA 3D, SA vi mạch, SA phổi, SA đàn hồi mô, SA tiếp cận POCUS cho các tỉnh thành.
MEDIC – ĐHPNT
1. Lớp Siêu âm tổng quát: 33 Khóa.
Khóa 33 từ tháng 03đến tháng 09-2024.
2. Lớp Siêu âm sản phụ khoa: 23 khóa.
Khóa 23 vào 2018.
Đã dừng.
3. Lớp Siêu âm cơ xương khớp: 06 khóa / Từ 2015 đến 2020.
Đã dừng
4. Lớp Siêu âm mạch máu: 06 khóa / Từ 2014 đến 2019.
5. Đã dừng.
6. Lớp Siêu âm Tim – Mạch máu: 03 khóa / Từ 2020 đến 2023.
Khóa 4 đang thẩm định.
7. Lớp siêu âm cơ xương khớp cơ bản - 48 tiết CME, kết hợp Online và Offline.
Đã thực hiện 10 khóa, từ 2021 đến 2025.
Đang chiêu sinh Khóa 11.
8. Lớp siêu âm đàn hồi mô - 48 tiết CME, kết hợp Online và Offline.
Đã thực hiện 10 khóa, từ 2021 đến 2025.
Đang chiêu sinh Khóa 11.
MEDIC – ĐHYD
1. Lớp Siêu âm Tim – Mạch máu: 05 khóa / Từ 2017 đến 2023.
2. Lớp Siêu âm cơ xương khớp – 45 tiết CME: 14 khóa / Từ 2018 đến 2024.
3. Lớp Siêu âm khớp khóa 1 – 72 tiết CME: Khóa 1 / đang thực hiện 08/5 đến 16/5/2025.
HỘI THẢO TẠI MEDIC
1. 04-07-2015_Workshop ARFI Medic-Siemens.
2. 08-7-2017_CME ELASTO GAN_MEDIC-GE.
3. 27-07-2019_CME SMI_MEDIC-CANON.
4. 05-03-2017_Train the Trainer in Thyroids 2017
HỘI THẢO TẠI CÁC TỈNH (thường trong 1 ngày)
Từ 2015 – 2025: 87 Hội Thảo ở TPHCM (Tại chỗ và online) và các tỉnh thành khác (30 tỉnh).
Chủ đề: Siêu âm đàn hồi, Siêu âm khớp, Siêu âm vi mạch và vài chủ đề khác.
b/ Nghiên cứu khoa học và tham gia các hội nghị khoa học : các bác sĩ được khuyến khích đăng ký nghiên cứu các đề tài khoa học dài hạn để báo cáo trong nước hoặc quốc tế. Đã có không ít bác sĩ đi báo cáo đến các hội nghị như WFUMB, AIUM, RSNA, ICR, ECR...và được tài trợ đầy đủ khi đề tài được duyệt tham dự hội nghị.
Trong và sau dịch COVID-19 chương trình huấn huyện siêu âm lý thuyết chuyển sang online nhưng vẫn thực hành tại Medic. Đến nay đã có 33 khóa và vẫn đang tiếp tục hàng năm được ĐH YK Phạm Ngọc Thạch chuẩn hóa và cấp chứng chỉ.
Xem bệnh nhân là người thầy suốt đời , luôn học hỏi, đổi mới và sẵn sàng phục vụ là mục tiêu hoạt động của siêu âm Medic.
Siêu âm MEDIC tp HCM sau 40 năm đã có nội lực và tiếp tục phát triển; từ 25 bác sĩ ban đầu thành một mạng lưới bác sĩ SA tận quận huyện và vùng sâu. Xuất hiện một ngành Siêu âm trong bộ môn CĐHA và trong lâm sàng thường ngày.
Siêu âm Medic luôn ghi nhớ công lao Gs Dương Quang Trung và các chuyên gia quốc tế đã khơi mở phương tiện siêu âm chẩn đoán, chuyển giao máy siêu âm và kiến thức giúp định hình và triển khai ngành siêu âm tp HCM và miền nam trong những bước đi ban đầu.
MEDIC ULTRASOUND 40 YEARS OF TRAINING: establishment and development
In 2025, after 40 years, the ultrasound in medicine in Ho Chi Minh City and the southern Vietnam, from null to high utilities in clinic at present day, thanks to an initial appropriate relay, has gradually developed strongly, effectively contributing to the clinical and the people's medical demands. Dr. Phan Thanh Hai is the one who built and developed enthusiastically the ultrasound diagnostic section and the training network but has not been thoroughly assessed.
At that time of 1980s, the Diagnostic Imaging section of Ho Chi Minh City and the whole country was only X-rays with limited sources of film and chemicals after the war in the context of strict embargo.
The Action-to-help-Vietnam Association from West Germany with Ms. S.Weber, Dr U. Meckler, Dr. Nguyen Si Huyen started a program to support the training of vietnamese ultrasound doctors from Hue to the south of Vietnam and donated 6 KONTRON 20 machines with a 5MHz linear probe and 1 KONTRON Sigma 1 machine with a 3.5 MHz sector probe.
In addition, Dr Vuong Thien Loc from France also helped donating an ultrasound machine AUSONICS with a 3.5MHz probe that can examine the heart and the abdomen.
In 1986, Dr. U.Meckler taught the first 2 courses to 25 doctors in hospitals of Ho Chi Minh City, including Dr. Nguyen Quy Khoáng, Dr. Nguyen Thy Khue, Dr. Vu Van Ty, Dr. Nguyen Cao Cuong, Dr. Diem Van, Phan Thi Thanh Thuy, Dr. Tran Thi Bich Nga, Dr. Tran Thu Bao, Dr. Do Binh Minh, Dr. Do Danh Toan, Dr. Ngo Minh Duc, Dr. Tran Ngoc Bao, Ng Trai Hospital, doctors from Cho Ray Hospital, Dr. Ta Thi Thanh Thuy Hung Vuong Maternity Hospital, doctors from Children's Hospital, doctors from Gia Dinh People's Hospital. Nguyen Tri Phuong, An Binh Hospitals.
In 1987, obstetricians and gynecologists P.Gilg and G. Fife Blache [France] went to teach Obstetrics and Gynecology Ultrasound and Prenatal Ultrasound at Tu Du Maternity Hospital and at the City Training Center, HCM City.
In 1989, Dr M. Althuser (France) teached the first Echocardiography class.
The Action-to-help-Vietnam Association of West Germany, Ms. S.Weber helped giving 2 KONTRON Sigma 1 machines donated to Bach Mai Hospital and Viet Duc Hospital 1989 and 2 KONTRON Sigma 1 machines donated to the Central Hospital of Hue and Da Nang Hospital.
In 1990, with the permission of Prof. Duong Quang Trung, Dean of Pham Ngoc Thach University of Medicine, the Medic Diagnostic Center was established by Dr. Phan Thanh Hai, Chief of Diagnostic Imaging department and set up the Ultrasound Center in the campus of the Medic Diagnostic Center at 254 Hoa Hao, District 10, Ho Chi Minh City.
The general ultrasound class in 1991, was the first ultrasound training class taught by vietnamese doctors, practiced in the morning at some hospitals in the city, theoretical lessons at the Medic Medical Center (by some students of Dr. U. Meckler). The ultrasound curriculum was prepared by each lecturer based on the lectures of Dr. U.Meckler, documents on the internet and English - French books, Japan, EFSUMB (Europe), AIUM and RSNA [USA].
Since then, every year, the 3-month General Ultrasound course and the 2-and-a-half-month Obstetrics and Gynecology Ultrasound course were organized, in charge of Dr. Phan Thanh Hai and Dr. Nguyen Quy Khoang, continuously enrollment from 1991 to 2013 including 23 General Ultrasound courses and 19 Obstetrics and Gynecology Ultrasound courses.
Each General Ultrasound course has about 200 students, while the Obstetrics and Gynecology course has about 150 students.
Ultrasound students are always doctors, not technicians like other countries is a special policy of VN Medic ultrasound.
There have also been monthly ultrasound activities in clubs every Thursday night since 1999 and every Saturday since 1990 at the MEDIC MEDICAL CENTER.
The ultrasound network gradually formed from the city to the provinces and theirs districts, was actively invested by the local hospitals in the ultrasound machines and sent doctors to study ultrasound courses at the Medic Ultrasound Center in turn.
In addition, helping the former students continue to study on their own, there is a system of ultrasound consultation in the city and the southern provinces directly and remotely via the Internet under the responsibility of Dr. Phan Thanh Hai. The highlight were the case of conjoined children Viet Duc from Children's Hospital 2, the fetus in fetuse of the "thang thung" of Tay Ninh Hospital, the fetus nesting in the liver of Kien Giang Hospital, the fetus nesting in the abdomen of Hung Vuong Hospital, the case of infantile hemangioepithelial liver from Danang city Hospital.
Since 2013, to improve the quality of training for ultrasound doctors, Dr. Phan Thanh Hai, Director of Medic Medical Center has cooperated with Samsung Company and Pham Ngoc Thach University of Medicine to establish the Samsung SonoSchool classes, every year opening 4 consecutive ultrasound courses: General Abdomen, Obstetrics and Gynecology, Blood Vessels, Musculoskeletal Ultrasound.
Each Samsung SonoSchool class only enrolls a maximum of 50 students. Samsung Company provides 3 color Doppler Ultrasound machines so that students can practice on the spot without having to go to practice hospitals, thanks to which they are directly guided by the Ultrasound doctors of Medic Medical Center. In addition, Samsung company also supports tuition fees for the closing ceremony for academies to successfully complete the course.
MAIN ACTIVITIES of MEDIC ULTRASOUND TRAINING
A/ EDUCATION MEDIC program from 2008-2025
- Anatomy class for medical students by ultrasound in the absence of embalmed cadaver for the faculty of Medicine of Tân tạo University.
- Support with translated articles, clinical cases and some research topics of Medic US for 42 issues of today's Ultrasound newspaper, editor-in-chief was Dr. Le Quang Thong, Quang Nam - Da Nang Ultrasound Association.
- Some scientific research papers of Medic US have been published in domestic and international medical journals. Some summary US topics contribute to the expected changes of patients such as early detection of malignant breast tumors with a small size of less than 20mm, abdominal aortic aneurysm ... are clinically recorded as having practical value.
- MEDIC ULTRASOUND TEACHING CASES
As of April 30, 2025, there have been 825 cases of ultrasound pathology of abdominal, obstetrics and gynecology, breast, thyroid, blood vessels, musculoskeletal joints, etc. uploaded to the website of MEDIC MEDICAL CENTER with clinical comparison to the results of treatment and histopathology of post operative , so that even if ultrasound doctors are far away , they can continue to learn.
- Starting to apply techniques: B-Mode ultrasound in diagnostic and therapeutic , Color Doppler ultrasound in 1998, Esophageal Cardiographic US, neonatal hip joint US 1998, 3D US 1999, FibroScan Transient Elastography 2005, elasto ARFI 2011, elasto SWE 2012. Breast AVBS 2015, anal US 2005, TRUS 2013, Lung US 2018 and during the COVID-19 pandemic.
Portable and mobile ultrasound with laptop, tablet and smartphone with built-in probe were studied applying at Medic Center from 2010. As a result, the cost of the ultrasound machine is also reduced a lot so that doctors can equip themselves and compactly and conveniently use anytime, anywhere.
- Breast ultrasound with AI 2024 in testing.
- Ultrasound training program of Point-of-Care Ultrasound POCUS and cooperate with Ho Chi Minh City University of Medicine and Pharmacy.
- LiverScan TE + B-mode 3rd generation (2025)
Each ultrasound doctor at Medic takes turns reporting on difficult cases every month to learn from personal experience and help colleagues learn together.
- Remote ultrasound: Through the Medic network portal, doctors at Binh An hospital, Kien Giang and Medic Ca Mau hospital and other provinces or remote areas have the need to continue self-training online or offline via desktop or phone, the cases are and have been uploaded online at the Medic website.
- Deploying technics of 3 D US from 2000, microvascular US, lung US, elasto US, POCUS for doctors in the provinces from 2016 to 2025.
B/ Scientific research and participation in scientific conferences: doctors are encouraged to register for long-term scientific research for domestic or international reporting. There have been many doctors reporting to conferences such as WFUMB, AIUM, RSNA, ICR, ECR... and were fully funded when the topic was approved to attend the conference.
During and after the COVID-19 pandemic, the theoretical ultrasound training program switched to online but still practiced at Medic.
Up to now, there have been 33 courses and are still being standardized and certified by Pham Ngoc Thach University of Medicine every year.
Seeing patients as lifelong teachers, always learning, innovating and ready to serve are the goals of Medic Ultrasound.
With internal resources Medic Ultrasound in HCMC has grown from its initial 25 doctors to a network of ultrasound specialists across the southern Vietnam and outlying areas after 45 years. Ultrasound is a topic covered in the Diagnostic Imaging section and in day-to-day clinical practice.Medic Ultrasound never forgets the contributions of Prof. Duong Quang Trung and the foreign specialists who introduced diagnostic ultrasound techniques and transferred ultrasound equipment and expertise in the early days of setting up and implementing the ultrasound section in HCM city and the southern Vietnam.
