Cho đến năm 2025, sau 40 năm, ngành siêu âm tại TP.HCM và khu vực phía Nam từ không đến có, nhờ sự hỗ trợ ban đầu phù hợp , đã từng bước phát triển mạnh mẽ, đóng góp hiệu quả vào nhu cầu khám chữa bệnh của người dân. Bác sĩ Phan Thanh Hải là người đã xây dựng và phát triển mạng lưới siêu âm chẩn đoán và đào tạo tại TP.HCM và khu vực phía Nam bằng nhiều công sức và tâm huyết nhưng chưa được đánh giá đúng mức.
Siêu âm là công cụ Chẩn đoán hình ảnh [DIM] hàng đầu để kiểm tra các trường hợp bệnh lý của mô mềm, nội tạng, tuyến nội tiết và hệ thống mạch máu. Khi có dấu hiệu hoặc triệu chứng bệnh lý hoặc bất thường khác, siêu âm [SA] có thể góp phần chẩn đoán hoặc loại trừ nguyên nhân gây bệnh.
SA cũng giúp theo dõi thai nhi trong suốt thai kỳ cũng như hướng dẫn sinh thiết.
Các phương pháp điều trị SA như HIFU hoặc histotripsy, SA dạy giải phẫu là xu hướng hiện nay.
Gần đây, POCUS đã phát triển đầu dò SA tích hợp gắn vào máy tính bảng hoặc điện thoại để giúp chẩn đoán nhanh chóng tại hiện trường hoặc trong không gian.
Từ năm 1986, ngành siêu âm phía Nam được thành lập tại Thành phố Hồ Chí Minh với tên gọi là Trung tâm Siêu âm Thành phố Hồ Chí Minh. Người phụ trách Trung tâm Siêu âm Thành phố Hồ Chí Minh là Bác sĩ Phan Thanh Hải, Trưởng khoa Siêu âm của Trung tâm Đào tạo, nay là Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch. Bác sĩ Dương Quang Trung , Giám đốc Sở Y tế Thành phố Hồ Chí Minh và Hiệu trưởng Trung tâm Đào tạo Cán bộ Y tế Thành phố Hồ Chí Minh, nay là Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch, đã mời các chuyên gia siêu âm từ Tây Đức và Pháp đến đào tạo và giúp phát triển siêu âm, trước tiên là cho các bác sĩ tại Thành phố Hồ Chí Minh.
Vào thời điểm đó, ngành Chẩn đoán hình ảnh của Thành phố Hồ Chí Minh và cả nước chỉ có X-quang với nguồn phim và hóa chất hạn chế sau chiến tranh trong điều kiện cấm vận nghiêm ngặt.
Hội Hành động vì Việt Nam từ Tây Đức, bà S. Weber, Tiến sĩ U. Meckler, Tiến sĩ Nguyễn Sĩ Huyền đã khởi động chương trình hỗ trợ đào tạo bác sĩ Nam Phi người Việt từ Huế đến miền Nam Việt Nam và tặng 6 máy KONTRON 20 với đầu dò tuyến tính 5MHz và 1 máy KONTRON Sigma 1 với đầu dò sector 3,5 MHz.
Năm 1986, Dr U.Meckler dạy 2
khoá đầu tiên cho 25 BS các bệnh viện của TP HCM trong đó có Bs Nguyễn Quý
Khoáng, Bs Nguyễn Thy Khuê, Bs Vũ văn
Ty, Bs Nguyễn Cao Cương, Bs Diễm Vân, Phan thị Thanh Thuỷ, Bs Trần thị Bích Nga, Bs Trần Thu Bảo , Bs Đỗ
Bình Minh, bs Đỗ danh Toàn, BS Ngô Minh Đức, BS Trần Ngọc Bảo, BV Ng Trãi,
Bs BV Chợ Rẫy, Bs Tạ thị Thanh Thủy BV Hùng vương, Bs BV Nhi đồng, BS BV Nhân dân Gia định, BV Nguyễn Tri Phương, BV An Binh.
Ngoài ra bs Vương Thiên Lộc từ Pháp cũng giúp cho TT SA một
máy SA AUSONICS với đầu dò 3.5MHz có thể
khám tim và bụng.
Năm 1987 các bác sĩ sản phụ khoa P.Gilg và G. Blache [Pháp] sang giảng dạy về Siêu âm Sản phụ khoa và Siêu âm Tiền sản tại Bệnh viện Phụ sản Từ Dũ và tại Trung Tâm Đào Tạo TP. HCM.
Năm 1989, Dr M. Althuser (Pháp) dạy lớp Siêu âm Tim đầu tiên.
Hội Hành động giúp đỡ VN của Tây Đức, bà S.Weber tiếp giúp 2 máy KONTRON Sigma 1 tặng cho Bv Bạch Mai và bv Việt Đức 1989 và 2 máy KONTRON Sigma 1 cho bv Trung ương Huế và bv Đà nẵng.
Năm 1990 Trung Tâm Chẩn Đoán YK Medic được BS Phan thanh Hải thành lập và đặt Trung tâm Siêu âm trong khuôn viên TTCĐYK tại 254 Hoà Hảo quận 10 tp HCM.
Lớp Siêu âm tổng quát năm 1991, là lớp do BS Việt nam đầu tiên trong cả nước huấn luyện, sáng thực tập tại một số bệnh viện trong thành phố, chiều học lý thuyết tại TTCĐYK Medic (do một số BS học viên của Dr U. Meckler trước đây phụ đạo). Giáo trình siêu âm do mỗi giảng viên tự soạn dựa theo các bài giảng của Dr U.Meckler, các tài liệu trên internet và sách Anh - Pháp, Japan, EFSUMB, AIUM và RSNA [Mỹ].
Từ đó, mỗi năm tổ chức một khóa Siêu âm tổng quát 3 tháng và 1 khóa siêu âm Sản phụ khoa 2 tháng rưỡi, do BS Phan thanh Hải và BS Nguyễn Quý Khoáng phụ trách, chiêu sinh liên tục từ năm 1991 đến 2013 gồm 23 khóa Siêu âm tổng quát và 19 khoá Siêu âm Sản phụ khoa.
Mỗi khóa Siêu âm tổng quát có khoảng 200 học viên, còn khóa Sản phụ khoa có khoảng 150 học viên.
Ngoài ra còn có sinh hoạt SA trình ca hàng tháng mỗi tối thứ năm từ 1999 và mỗi thứ bảy hàng tuần từ 1990 tại TTSA MEDIC.
Mạng lưới siêu âm dần thành hình từ thành phố đến các tỉnh thành và quận huyện, được các bệnh viện địa phương tích cực đầu tư máy SA và cử bác sĩ lần lượt theo học tại Trung tâm Siêu âm Medic.
Bên cạnh đó giúp cho học viên cũ tự học tiếp có hệ thống tham vấn và hội chẩn siêu âm trong thành phố và các tỉnh miền nam trực tiếp và từ xa qua mạng Internet do bs Phan thanh Hải phụ trách. Nổi bật là ca trẻ dính đôi Việt Đức Bv Nhi đồng 2, thai trong thai “thằng thúng” Bv Tây ninh, thai làm tổ trong gan Bv Kiên Giang, thai trong ổ bụng Bv Hùng vương, ca u mạch thượng bì gan (hepatic infantile hemangioepithelioma) Bv Đà nẵng.
Từ năm 2013, để nâng cao chất lượng đào tạo các
bác sĩ siêu âm, BS Phan thanh Hải, Giám đốc TT.CĐYK Medic đã hợp tác
với Công Ty Samsung và ĐHYK Phạm ngọc Thạch thành lập lớp Samsung Sono School,
mỗi năm mở liên tiếp 4 khóa Siêu âm : Bụng tổng quát, Sản phụ khoa, Mạch
máu, Cơ xương khớp. Mỗi lớp Samsung Sono School chỉ tuyển tối đa 50 học viên.
Công ty Samsung cung cấp 3 máy Siêu âm Doppler màu để các học viên có thể thực
tập tại chỗ mà không phải đến các bệnh viện thực tập, nhờ đó họ được các bác sĩ
Siêu âm của TTYK Medic hướng dẫn trực tiếp. Ngoài ra, công ty Samsung còn hỗ
trợ học phí vào lễ bế giảng cho các học viện hoàn thành tốt khóa học.
a/ Chương trình EDUCATION MEDIC từ 2008-2025
- Lớp dạy giải phẫu (anatomy) cho sinh viên y khoa ĐH Tân tạo bằng siêu âm trong hoàn cảnh thiếu xác ướp phẫu tích.
- Hỗ trợ với các bài dịch báo, ca lâm sàng và một số đề tài nghiên cứu của SA Medic cho 42 số báo Siêu âm ngày nay, Bs Lê Quang Thông chủ biên, Hội Siêu âm Quảng nam - Đà nẵng.
- Một số bài nghiên cứu khoa học của SA Medic đã được đăng trong các tạp chí y khoa trong nước và quốc tế. Một số đề tài SA tổng kết góp phần thay đổi dự hậu của người bệnh như phát hiện sớm u vú ác tính kích thước nhỏ dưới 20mm, phình động mạch chủ bụng … được lâm sàng ghi nhận có giá trị ứng dụng thực hành.
- CÁC TRƯỜNG HỢP GIẢNG DẠY MEDIC US (Siêu âm)
Tính
đến ngày 30/4/2025 có 825 ca bệnh lý siêu âm bệnh lý bụng, sản phụ khoa, vú, giáp, mạch máu, cơ xương khớp...được tải lên website của TTCĐYK MEDIC có
đối chiếu lâm sàng với kết quả điều trị và giải phẫu bệnh sau mổ, sao cho dù ở xa BS siêu âm đều có thể tiếp tục học hỏi.
- Triển khai các ứng dụng kỹ thuật SA: Bắt đầu là SA B mode trong chẩn đoán và vật lý trị liệu, tiếp sau với Siêu âm Doppler màu năm 1998, SA tim qua ngã thực quản, SA khớp háng sơ sinh 1998, SA đàn hồi FibroScan transient elastography 2005, SA 3D 1999, SA elasto ARFI 2011, elasto SWE 2012. SA Vú AVBS 2015, SA lòng hậu môn 2005, SA tiền liệt tuyển qua ngã trực tràng TRUS 2013, SA Phổi 2018 và trong dịch COVID-19.
- Siêu âm portable và mobile với laptop, tablet và smartphone với đầu dò tích hợp được đưa vào nghiên cứu sử dụng từ những năm 2010. Giá thành máy SA nhờ đó cũng giảm nhiều để bác sĩ có thể tự trang bị và nhỏ gọn tiện dùng mọi lúc mọi nơi.
- Siêu âm vú có AI 2024 thử nghiệm.
- Chương trình huấn luyện Siêu âm tiếp cận Point-of-Care POCUS và hợp tác với ĐH Y Dược tp HCM.
- LiverScan TE + B-mode thế hệ 3 (2025)
Mỗi bác sĩ siêu âm tại Medic sẽ lần lượt báo cáo hàng tháng về các ca bệnh khó mà họ gặp phải để có thêm kinh nghiệm cá nhân và giúp các đồng nghiệp cùng nhau học hỏi.
- Siêu âm từ xa : Thông qua cổng thông tin mạng lưới Medic, các bác sĩ tại Bệnh viện Bình An, Kiên Giang, Bệnh viện Medic Cà Mau và các tỉnh, vùng sâu vùng xa có nhu cầu tiếp tục tự đào tạo trực tuyến hoặc ngoại tuyến qua máy tính để bàn hoặc điện thoại, các ca bệnh đang và đã được tải lên website Medic.
- Chuyển giao kỹ thuật SA 3D, SA vi mạch, SA phổi, SA đàn hồi mô và phương pháp SA POCUS cho các tỉnh, thành phố.
MEDIC – Đại học Y khoa PNT
1. Lớp siêu âm tổng quát: 33 khóa học.
Khóa 33 từ tháng 3 đến tháng 9 năm 2024.
2. Lớp siêu âm sản phụ khoa: 23 khóa.
Lớp 23 năm 2018.
3. Lớp Siêu âm Cơ xương khớp: 06 khóa / Từ năm 2015 đến năm 2020.
4. Lớp Siêu âm mạch máu: 06 khóa / Từ năm 2014 đến năm 2019.
5. Siêu âm tim - Mạch máu Khóa: 03 khóa / Từ năm 2020 đến năm 2023.
Khóa học 4 đang được xem xét.
6. Lớp siêu âm cơ bản về cơ xương khớp - 48 buổi CME, kết hợp trực tuyến và ngoại tuyến.
Đã tổ chức 10 khóa học từ năm 2021 đến năm 2025.
Đăng ký khóa học 11.
7. Lớp siêu âm đàn hồi mô - 48 buổi CME, kết hợp trực tuyến và ngoại tuyến.
Đã tổ chức 10 khóa học từ năm 2021 đến năm 2025.
Đăng ký khóa học 11.
MEDIC – Đại học Y Dược TP.HCM
1. Khóa Siêu âm Tim mạch: 05 khóa / Từ năm 2017 đến năm 2023.
2. Lớp Siêu âm Cơ xương khớp – 45 buổi CME: 14 khóa / Từ năm 2018 đến năm 2024.
3. Khóa Siêu âm khớp 1 – 72 buổi CME: Khóa 1 / diễn ra từ ngày 8 tháng 5 đến ngày 16 tháng 5 năm 2025 .
Hội thảo tại Trung tâm Y khoa MEDIC
1. 2015 - Ngày 05 tháng 07_Hội thảo ARFI Medic-Siemens.
2. 2017-08/07/2017 _CME ELASTO GAN_MEDIC-GE.
3. 2019- 27-07 _CME SMI_MEDIC-CANON.
4. 2017- Mars-05 _Huấn luyện Huấn luyện viên về Tuyến giáp 2017
HỘI THẢO Ở CÁC TỈNH (một ngày)
Từ năm 2015 – 2025: 87 Hội thảo tại Thành phố Hồ Chí Minh (trực tiếp và/hoặc trực tuyến) và các tỉnh thành khác (30 tỉnh).
Chủ đề: Đàn hồi học, Siêu âm khớp, Siêu âm vi mạch và một số chủ đề khác.
b/ Nghiên cứu khoa học và tham gia hội nghị khoa học: khuyến khích các bác sĩ đăng ký đề tài nghiên cứu khoa học dài hạn để báo cáo trong nước hoặc quốc tế. Nhiều bác sĩ đã báo cáo tại các hội nghị như WFUMB, AIUM, RSNA, ICR, ECR... và được tài trợ toàn bộ kinh phí khi đề tài được chấp thuận tham dự hội nghị.
Trong và sau đại dịch COVID-19, chương trình đào tạo siêu âm lý thuyết đã chuyển sang hình thức đào tạo trực tuyến nhưng vẫn được thực hành tại Medic. Đến nay đã có 33 khóa học và vẫn đang được chuẩn hóa và cấp chứng chỉ hàng năm bởi Trường Đại học Y Dược Phạm Ngọc Thạch.
Mục tiêu hoạt động của Medic Ultrasound là coi bệnh nhân là người thầy suốt đời, luôn học hỏi, đổi mới và sẵn sàng phục vụ.
Siêu âm MEDIC tp HCM sau 40 năm đã có nội lực và tiếp tục phát triển; từ 25 bác sĩ ban đầu thành một mạng lưới bác sĩ SA tận quận huyện và vùng sâu. Xuất hiện một ngành Siêu âm trong bộ môn CĐHA và trong lâm sàng thường ngày.
Siêu âm Medic luôn ghi nhớ công lao Gs Dương Quang Trung và các chuyên gia quốc tế đã khơi mở phương tiện siêu âm chẩn đoán, chuyển giao máy siêu âm và kiến thức giúp định hình và triển khai ngành siêu âm tp HCM và miềnnam trong những bước đi ban đầu.
Không có nhận xét nào :
Đăng nhận xét